Globalny podatek węglowy zatwierdzony. Na co pójdą te pieniądze?

11 kwietnia wydarzyła się rzecz bez precedensu: 63 kraje, w tym Indie oraz Chiny (a więc państwa, które nie słyną z ochrony środowiska) zagłosowały za wprowadzeniem globalnego podatku węglowego dla branży żeglugowej. Przepisy będą dotyczyć jednostek o tonażu brutto powyżej 5000 ton – bo to właśnie one odpowiadają za 85% całkowitej emisji CO₂ w transporcie morskim. Na co pójdą zebrane w ten sposób fundusze? 

Wspólny problem i (prawie) wspólna decyzja

IMO, czyli Międzynarodowa Organizacja Morska, zatwierdziła projekt przepisów dotyczących zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych przez statki podczas 83. sesji Komitetu Ochrony Środowiska Morskiego (MEPC 83). Nowe regulacje zawierają normy dotyczące jakości paliwa stosowanego przez statki oraz ustalają globalny system cen emisji.

Ustalenie wspólnego stanowiska i opracowanie nowych przepisów to dopiero pierwszy krok w kierunku poprawy sytuacji. W październiku bieżącego roku mają one zostać formalnie przyjęte, a obowiązywać będą od 2027 roku, natomiast zerowa emisja ma zostać osiągnięta do 2050 r. Projektowi sprzeciwili się najwięksi producenci ropy: Arabia Saudyjska, Zjednoczone Emiraty, Arabskie, Wenezuela i Rosja. Stany Zjednoczone wstrzymały się od głosu.

Co z zebranymi funduszami?

Można by się spodziewać, że oprócz producentów paliw kopalnych, sprzeciw w kwestii wprowadzenia globalnego podatku węglowego wyrażą państwa, które nie mają w zwyczaju przejmować się przyrodą – za to posiadają całkiem sporą flotę. Tymczasem nowe postanowienia IMO zostały skrytykowane przez kraje, którym wskutek zmian klimatu grozi zalanie – były to. m. in. Vanuatu oraz Tuvalu. Dlaczego ?

Rzecz w tym, że najbiedniejsze i rozwijające się kraje wyspiarskie liczyły, iż fundusz IMO Net-Zero, który ma „obsługiwać składki pobrane od statków przekraczających limity” będzie pomagał w walce ze skutkami zmian klimatycznych. Tymczasem zebrane kwoty będą wykorzystane tylko w sektorze żeglugi. Do do najważniejszych celów Funduszu ma należeć:

• nagradzanie jednostek spełniających normy,
• wspieranie innowacji i badań,
• zapewnianie szkoleń i transferu technologii.

Stanowisko krajów wyspiarskich zagrożonych zmianami klimatycznymi popiera dyrektor generalny Europejskiej Fundacji Klimatycznej, pani Laurence Tubiana, która nazwała rozwiązanie „straconą szansą”. Jej zdaniem, wprowadzenie globalnego podatku węglowego jest dobrym posunięciem, ale zebrane w ten sposób fundusze powinny być przeznaczone na sfinansowanie szerszych potrzeb klimatycznych.